Bộ sách AI Thực Chiến: Từ diễn ngôn công nghệ đến thực hành liên ngành trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo

Trong hơn một thập niên trở lại đây, trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence – AI) đã dịch chuyển từ vị trí của một lĩnh vực nghiên cứu chuyên sâu sang vai trò hạ tầng công nghệ phổ quát, thẩm thấu vào hầu hết các lĩnh vực của đời sống kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, một nghịch lý đáng chú ý vẫn tồn tại: AI được nhắc đến nhiều hơn bao giờ hết, nhưng năng lực ứng dụng có ý nghĩa của phần lớn người lao động, nhà giáo dục và nhà sáng tạo vẫn còn hạn chế.

Khoảng cách này không xuất phát từ thiếu công cụ, mà từ thiếu tư duy hệ thống, thiếu khung thực hành và thiếu ngôn ngữ trung gian để chuyển hóa tri thức công nghệ thành năng lực hành động cụ thể. Trong bối cảnh đó, bộ sách AI Thực Chiến do Alpha Books xuất bản có thể được xem như một nỗ lực nghiêm túc nhằm giải quyết chính khoảng trống này: đưa AI ra khỏi diễn ngôn trừu tượng, đặt nó vào những bối cảnh ứng dụng cụ thể, liên ngành và có thể triển khai ngay. Điểm đáng chú ý của bộ sách AI Thực Chiến không nằm ở từng cuốn riêng lẻ, mà ở cấu trúc tổng thể mang tính lộ trình. Các cuốn sách được tổ chức như một chuỗi logic, dẫn dắt người đọc từ việc hiểu bản chất và tác động của AI, đến làm chủ các ứng dụng chuyên biệt trong những lĩnh vực then chốt của xã hội tri thức.

1. Không Ai Cản Được AI: Xây dựng nền tảng nhận thức chiến lược

Cuốn sách mở đầu đóng vai trò như một khung nhận thức vĩ mô. Thay vì sa đà vào mô tả kỹ thuật, tác phẩm tập trung phân tích AI như một lực lượng tái cấu trúc (restructuring force) đối với thị trường lao động, mô hình tổ chức và năng lực cá nhân. Giá trị học thuật của cuốn sách nằm ở việc chuyển trọng tâm câu hỏi từ “AI có thể làm gì?” sang “Con người cần tái định vị vai trò của mình như thế nào trong hệ sinh thái AI?”. Đây là bước khởi đầu cần thiết để tránh hai thái cực phổ biến: sợ hãi công nghệ hoặc thần thánh hóa công nghệ.

2. Ứng dụng AI trong thiết kế hình ảnh – Julie Pallant (dịch: Lê Đức Huy): AI như một đối tác sáng tạo

Cuốn sách của Julie Pallant là một đóng góp quan trọng ở cấp độ thực hành sáng tạo, nơi AI không được nhìn nhận như công cụ thay thế con người, mà như một hệ thống cộng tác (co-creative system). Từ góc độ nghiên cứu sáng tạo số (digital creativity), tác phẩm đặt ra một luận điểm rõ ràng: AI không tạo ra nghệ thuật thay cho con người, mà tái cấu trúc quá trình sáng tạo thông qua việc mở rộng không gian thử nghiệm và tư duy thị giác. Julie Pallant không chỉ hướng dẫn sử dụng các công cụ như Midjourney hay DALLE, mà còn phân tích logic sinh ảnh, vai trò của prompt như một ngôn ngữ sáng tạo mới, và những giới hạn nhận thức của mô hình AI. Đặc biệt, cuốn sách tiếp cận nghiêm túc các vấn đề đạo đức: quyền tác giả, tính nguyên bản và trách nhiệm xã hội của nhà sáng tạo trong thời đại hình ảnh do máy sinh ra.

3. Ứng dụng AI trong giáo dục: Từ cá nhân hóa học tập đến tái thiết hệ thống

Trong lĩnh vực giáo dục, cuốn sách về ứng dụng AI không dừng lại ở việc giới thiệu công cụ, mà đặt AI vào bối cảnh cải cách sư phạm. Các tác giả cho thấy AI có thể trở thành một hạ tầng hỗ trợ nhận thức, giúp giáo viên cá nhân hóa việc dạy và học, phân tích dữ liệu học tập, và thiết kế trải nghiệm học tập thích ứng. Điểm mạnh của cuốn sách là cách tiếp cận cân bằng giữa tiềm năng công nghệ và những rủi ro đi kèm, đặc biệt là vấn đề bất bình đẳng số, quyền riêng tư và vai trò không thể thay thế của giáo viên. Đây là một cách tiếp cận phù hợp với các chuẩn mực nghiên cứu giáo dục hiện đại.

4. Ứng dụng AI trong tự động hóa Marketing: AI như bộ não vận hành chiến lược

Trong lĩnh vực marketing, cuốn sách đặt AI vào bối cảnh quy trình chiến lược toàn diện: từ phân tích dữ liệu khách hàng, xây dựng nội dung cá nhân hóa đến tối ưu hóa chiến lược theo thời gian thực. Tác phẩm nhấn mạnh rằng AI nên được tích hợp như một trung tâm ra quyết định hỗ trợ chiến lược, chứ không chỉ là công cụ tự động hoá các tác vụ nhỏ lẻ. Điều này phản ánh một góc nhìn chiến lược hơn về marketing hiện đại, buộc marketer nâng cao năng lực phân tích và quản trị hệ thống thông minh.

Đáng chú ý, toàn bộ bộ sách AI Thực Chiến hiện đã có mặt và đang được phục vụ tại Trung tâm Thông tin Thư viện – Đại học Công nghiệp Hà Nội. Việc bổ sung bộ sách này vào nguồn tài liệu của Thư viện thể hiện rõ định hướng cập nhật các tài nguyên tri thức mới, có tính ứng dụng cao, phục vụ nhu cầu học tập, giảng dạy và nghiên cứu trong bối cảnh chuyển đổi số. Với vai trò là Thư viện của một đại học định hướng kỹ thuật – công nghệ, Thư viện không chỉ cung cấp tài liệu tham khảo mà còn đóng vai trò như hạ tầng tri thức, kết nối sinh viên, giảng viên và nhà nghiên cứu với các xu hướng công nghệ toàn cầu.

Sự hiện diện của bộ sách AI Thực Chiến tại đây tạo điều kiện để người học: Tiếp cận kiến thức AI mang tính thực hành, gắn với nghề nghiệp; Kết hợp đọc sách với nghiên cứu, thảo luận và triển khai dự án học tập; Phát triển tư duy phản biện và năng lực ứng dụng AI một cách có trách nhiệm. Trong bối cảnh AI đang trở thành nền tảng của lao động trí thức hiện đại, bộ sách AI Thực Chiến không chỉ là một tập hợp các đầu sách ứng dụng, mà là một hệ thống tri thức định hướng hành động. Việc bộ sách hiện diện tại Trung tâm Thông tin Thư viện – Đại học Công nghiệp Hà Nội càng củng cố giá trị học thuật và thực tiễn của nó, góp phần hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực có năng lực thích ứng và sáng tạo trong kỷ nguyên AI.

Bộ sách AI Thực Chiến là một nỗ lực đáng ghi nhận trong việc hệ thống hóa kiến thức và thực hành AI, phù hợp với yêu cầu chuyển dịch năng lực trong thời đại số. Khi kết hợp với nguồn lực học thuật từ các trung tâm thư viện hiện đại như Trung tâm Thông tin Thư viện – Đại học Công nghiệp Hà Nội, bộ sách này không chỉ là nguồn tham khảo mà còn là hệ sinh thái học tập toàn diện, giúp tạo nên năng lực hành động thực tế đối với AI trong mọi ngành nghề và lĩnh vực nghiên cứu.