Đọc sách cùng bạn: "Giáo trình cơ sở thẩm mỹ"

Bạn đọc thân mến, chuyên mục Đọc sách cùng bạn xin giới thiệu tới Quý bạn đọc cuốn Giáo trình Cơ sở thẩm mỹ do tác giả Nguyễn Thị Mai Hoa và Đặng Thu Hương biên soạn, được Nhà xuất bản Giáo dục phát hành năm 2014. Đây là tài liệu giảng dạy chính thức của Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội, phục vụ cho sinh viên ngành thiết kế thời trang, mỹ thuật ứng dụng và các ngành liên quan đến thẩm mỹ và nghệ thuật tạo hình.

Giáo trình Cơ sở thẩm mỹ không chỉ cung cấp kiến thức và kỹ năng thực hành cơ bản, mà còn khơi dậy niềm say mê cái đẹp trong mỹ thuật. Thông qua các bài học, sinh viên được khuyến khích phát triển khả năng quan sát, tìm tòi, liên hệ và sáng tạo, không bị gò bó theo khuôn mẫu nhất định. Giáo trình đề cao tính tích cực, sáng tạo và tinh thần độc lập trong từng bài học, giúp sinh viên tự tin định hướng học tập và rèn luyện tay nghề cho tương lai.

Giáo trình gồm 5 chương, trình bày có minh họa trực quan, tập trung vào các nội dung cơ bản sau:

Chương 1: Nhận thức cơ bản về thẩm mỹ.

Chương 2: Hình cơ bản - Hình khối

Chương 3: Thị cảm về màu sắc

Chương 4: Phương pháp nghiên cứu và cách điệu

Chương 5: Các Loại hình bố cục

Cuối mỗi chương đều có bài tập và câu hỏi để bạn đọc luyện tập và thực hành . Sau đây chúng ta đến với chi tiết của từng chương

Chương 1: Nhận thức cơ bản về thẩm mỹ – Khởi đầu cho hành trình cảm thụ và sáng tạo nghệ thuật!

Chương mở đầu sẽ giúp người học hình thành nền tảng tư duy thẩm mỹ thông qua việc làm quen với những thuật ngữ cơ bản trong hội họa, các dụng cụ và vật liệu vẽ thường dùng như bút chì, giấy vẽ, tẩy… Đồng thời, người học sẽ được hướng dẫn cách lựa chọn và sử dụng bút chì phù hợp với từng kỹ thuật thể hiện.

Tiếp theo, chương trình đi sâu vào phần cơ sở tạo hình trên mặt phẳng – nơi các yếu tố thị giác cơ bản như hình, nền, đường viền được giới thiệu và phân tích một cách trực quan. Bên cạnh đó, nội dung về điểm và đường nét sẽ giúp người học hiểu được vai trò cấu trúc và biểu cảm của chúng trong tạo hình nghệ thuật.

Đây là chương học quan trọng, không chỉ cung cấp kiến thức nền mà còn rèn luyện khả năng quan sát, tư duy hình ảnh và cảm thụ thị giác – những kỹ năng cần thiết cho mọi lĩnh vực thiết kế và mỹ thuật ứng dụng.

Chương 2 giới thiệu về hình và khối – những yếu tố nền tảng trong tạo hình nghệ thuật và thiết kế. Người học sẽ tìm hiểu phương pháp xây dựng các hình cơ bản như hình vuông, tam giác, hình tròn… cùng các yếu tố cần lưu ý như tỷ lệ, đối xứng và đường trục. Tiếp theo là nguyên tắc sắp xếp các loại hình cơ bản trên mặt phẳng, giúp tạo nên bố cục hài hòa, logic trong thiết kế.
Phần quan trọng không thể thiếu là phương pháp dựng hình khối – từ đơn giản đến phức tạp – kết hợp ánh sáng, độ đậm nhạt để tạo cảm giác chiều sâu và không gian. Chương cũng phân tích mối quan hệ tương đồng và tương phản, các nguyên lý thị giác giúp tổ chức hình ảnh có điểm nhấn, nhịp điệu và cân bằng.
Cuối cùng, người học được tiếp cận các yếu tố tạo hình trong không gian, như hướng, chiều, thể tích – mở rộng khả năng tư duy từ mặt phẳng đến lập thể.

Chương 3 đưa người học đến với thế giới sinh động của màu sắc, giúp phát triển khả năng cảm nhận thị giác và tư duy màu trong mỹ thuật.
Nội dung bắt đầu với việc tìm hiểu những đặc trưng cơ bản của màu sắc, bao gồm: sắc (hue), độ đậm nhạt (value) và độ bão hòa (saturation) – ba yếu tố tạo nên tính cách riêng của mỗi màu.

Tiếp theo là phần phân tích các yếu tố màu sắc như màu nóng – lạnh, màu bổ túc, màu tương phản và cách chúng ảnh hưởng đến cảm xúc và bố cục thị giác.
Chương cũng tập trung vào khái niệm sắc độ và quan hệ đậm nhạt, giúp người học hiểu rõ cách phối hợp và điều chỉnh màu để tạo chiều sâu và điểm nhấn trong thiết kế.

Cuối cùng, chương trình trình bày tính chất của màu như độ sáng – tối, độ nặng – nhẹ, và cảm giác gần – xa… từ đó giúp người học biết cách vận dụng màu sắc một cách hiệu quả, hài hòa và giàu tính biểu cảm trong nghệ thuật tạo hình.

Chương 4 tập trung vào quá trình nghiên cứu và cách điệu hình ảnh, một bước quan trọng trong quá trình sáng tạo nghệ thuật và thiết kế.
Trước hết, chương trình nhấn mạnh mục đích và yêu cầu của việc nghiên cứu hình tượng, nhằm hiểu rõ đặc điểm cấu trúc, đường nét và bản chất thị giác của đối tượng trước khi sáng tạo.

Tiếp theo, người học được hướng dẫn phương pháp quan sát – từ quan sát tổng thể đến chi tiết, từ hình dáng đến đường nét – giúp nâng cao khả năng phân tích và ghi nhận đặc trưng của hình ảnh. Dựa trên nền tảng đó, chương trình giới thiệu phương pháp cách điệu – tức là đơn giản hóa, biến đổi hoặc khái quát hình ảnh theo hướng nghệ thuật, nhưng vẫn giữ được tinh thần và đặc trưng của đối tượng gốc.

Đây là chương học giúp người học làm chủ khả năng chuyển hóa từ thực tế sang nghệ thuật, từ quan sát sang sáng tạo – một kỹ năng thiết yếu trong mỹ thuật ứng dụng và thiết kế tạo hình.

Chương 5: Các Loại hình bố cục. Chương này giúp người học hiểu rõ bố cục – yếu tố then chốt trong tổ chức hình ảnh và không gian thẩm mỹ.
Trước hết, chương trình làm rõ khái niệm, mục đích và yêu cầu của bố cục, nhấn mạnh vai trò của nó trong việc dẫn dắt thị giác, tạo nhịp điệu và điểm nhấn cho tác phẩm. Tiếp theo là phần hướng dẫn phương pháp xây dựng bố cục trong không gian tự nhiên, như cách tổ chức cảnh vật, ánh sáng, điểm nhìn… nhằm tạo nên sự hài hòa và sinh động. Chương cũng giới thiệu các loại hình bố cục phổ biến như bố cục đối xứng, bất đối xứng, tự do, trung tâm hay đường chéo – mỗi loại mang đến một hiệu quả thẩm mỹ riêng.

Đặc biệt, chương còn đề cập đến bố cục trong thiết kế trang phục, nơi đường nét, màu sắc và hình khối được phối hợp một cách nghệ thuật để tôn vinh hình thể và phong cách. Đây là chương học quan trọng, giúp người học phát triển khả năng tổ chức hình ảnh có định hướng, từ tự nhiên đến ứng dụng trong thiết kế.

Giáo trình Cơ sở thẩm mỹ không chỉ cung cấp kiến thức nền tảng về mỹ thuật và thiết kế, mà còn trang bị cho người học khả năng quan sát, phân tích và sáng tạo nghệ thuật từ những yếu tố cơ bản nhất.

Với các chương học về thẩm mỹ, màu sắc, bố cục và cách điệu, giáo trình mở ra một thế giới nghệ thuật đầy cảm hứng, giúp bạn phát triển tư duy thẩm mỹ và kỹ năng thiết kế chuyên nghiệp.

Hiện nay, cuốn sách đã có tại Thư viện Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội. Bạn đọc quan tâm có thể đến mượn về nhà hoặc đọc tại chỗ.

Hãy bắt đầu hành trình khám phá và sáng tạo cùng Cơ sở thẩm mỹ – nơi nghệ thuật khởi nguồn từ những điều giản dị nhất!