Thư viện – không chỉ là nơi lưu giữ sách, mà còn là nơi gìn giữ ký ức và bản sắc của dân tộc.

Mỗi độ thu về, khi sắc cờ đỏ thắm rực rỡ tung bay trên khắp các nẻo đường Tổ quốc, lòng người dân Việt Nam lại hân hoan hướng về ngày 2 tháng 9 – ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, chính thức khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Trong không khí thiêng liêng và đầy xúc động ấy, có một biểu tượng âm thầm nhưng bền bỉ góp phần lưu giữ và lan tỏa tinh thần độc lập, tự do – đó chính là thư viện: những “kho tàng tri thức của dân tộc”, nơi lưu giữ dấu ấn lịch sử, nuôi dưỡng tinh thần yêu nước và vun đắp lý tưởng sống cho bao thế hệ người Việt.

Sự kiện trọng đại ngày 2/9/1945 không chỉ đánh dấu bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc, mà còn mở ra một kỷ nguyên mới cho văn hóa, giáo dục và tri thức Việt Nam. Trong giai đoạn ấy, thư viện không đơn thuần là nơi lưu giữ sách vở, mà còn là điểm tựa tinh thần, trung tâm truyền bá lý tưởng cách mạng, ươm mầm khát vọng độc lập – tự do trong lòng nhân dân.

Nhiều thư viện, kho lưu trữ, phòng đọc nhỏ thời bấy giờ đã lặng thầm góp phần bảo tồn những văn kiện quý báu, trong đó có bản Tuyên ngôn Độc lập – áng văn bất hủ do Chủ tịch Hồ Chí Minh soạn thảo. Qua từng trang sách, từng mẩu tin, từng dòng tài liệu, tinh thần của Cách mạng Tháng Tám và Ngày Quốc khánh 2/9 đã lan tỏa sâu rộng tới khắp mọi miền đất nước.

Sau ngày độc lập, thư viện ngày càng khẳng định vai trò không thể thiếu trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Hàng loạt thư viện công cộng, thư viện nhà trường, thư viện trong quân đội được thành lập, trở thành những “pháo đài tri thức”, góp phần giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống yêu nước, tinh thần tự lực tự cường và ý chí quật cường của dân tộc Việt Nam.

Vào mỗi dịp Quốc khánh, hàng ngàn đầu sách, tài liệu, hồi ký, tiểu sử về Chủ tịch Hồ Chí Minh, về Cách mạng Tháng Tám, về những chiến công oanh liệt của dân tộc được chọn lọc, giới thiệu đến bạn đọc. Các hoạt động như: trưng bày sách chuyên đề, triển lãm tư liệu lịch sử, tọa đàm về Tuyên ngôn Độc lập... được tổ chức tại nhiều thư viện trên cả nước, góp phần khơi dậy niềm tự hào dân tộc, hun đúc tinh thần yêu nước và lòng biết ơn sâu sắc đối với các thế hệ cha anh đã hy sinh vì nền độc lập, tự do.

Trong thời đại công nghệ số, thư viện không còn bó hẹp trong khuôn khổ không gian vật lý mà đã mở rộng dưới hình thức thư viện số, thư viện điện tử, kho học liệu trực tuyến. Nhờ đó, các tài liệu quý về ngày 2/9, về Chủ tịch Hồ Chí Minh, về hành trình đấu tranh giành độc lập dân tộc... được số hóa, bảo tồn và phổ biến rộng rãi, giúp thế hệ hôm nay có thể tiếp cận một cách nhanh chóng, tiện lợi và hiệu quả.

Chỉ với vài thao tác đơn giản, bạn đọc – đặc biệt là thế hệ trẻ – đã có thể chạm tay vào những trang sử hào hùng, khám phá những văn kiện lịch sử, hình ảnh tư liệu quý giá – điều mà trong quá khứ từng là ước mơ xa xỉ của bao lớp người. Qua đó, thư viện hiện đại tiếp tục khẳng định vai trò của mình trong công tác giáo dục, truyền bá và bảo tồn giá trị lịch sử, trong một hình thức mới năng động, gần gũi và bền vững hơn.

Vào mỗi dịp Quốc khánh, khi cả nước tưng bừng trong các hoạt động mít-tinh, văn nghệ, diễu hành..., thì thư viện cũng “lên tiếng” bằng ngôn ngữ đặc trưng của mình – ngôn ngữ của tri thức và chiều sâu văn hóa. Những không gian trưng bày ngập tràn sắc đỏ, những hàng tiêu đề đầy cảm hứng dân tộc, những dòng người âm thầm tìm đọc – đó là bức tranh thầm lặng nhưng giàu xúc cảm, như chính bản chất của thư viện: không phô trương, nhưng bền bỉ và đầy sức sống.

Ngày Quốc khánh 2/9 là dịp để mỗi người Việt Nam lắng lại, tri ân quá khứ, tự hào về hiện tại và tin tưởng hướng về tương lai. Trong hành trình ấy, thư viện – dù không ở nơi tiền tuyến – nhưng luôn là một “mặt trận” quan trọng của văn hóa, giáo dục và tinh thần. Đó là nơi gìn giữ lửa thiêng của độc lập, là nơi ươm mầm lý tưởng sống và trách nhiệm công dân cho mỗi thế hệ trẻ.

Tại Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội, Thư viện không chỉ là trung tâm học liệu phục vụ công tác đào tạo và nghiên cứu, mà còn là không gian văn hóa góp phần lan tỏa tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc trong cộng đồng học đường. Hòa trong không khí thiêng liêng của ngày Quốc khánh 2/9, Thư viện Nhà trường tổ chức trang trí không gian bằng cờ Tổ quốc, bản đồ Việt Nam và các biểu tượng mang đậm dấu ấn dân tộc. Tuy không tổ chức trưng bày sách chuyên đề, nhưng chính những hình ảnh mộc mạc, gần gũi ấy đã tạo nên một không gian gợi nhắc lịch sử, khơi dậy cảm xúc và tinh thần trách nhiệm trong mỗi cán bộ, giảng viên và sinh viên.

Thư viện, vì thế, không chỉ là nơi tiếp cận tri thức, mà còn là điểm dừng chân ý nghĩa trong hành trình giáo dục lòng yêu nước, lý tưởng sống và bản lĩnh dân tộc cho thế hệ trẻ hôm nay.