Hơn 40 Nghiên cứu sinh Trường Kinh tế tham dự buổi hướng dẫn khai thác tài nguyên thông tin thư viện phục vụ học tập và NCKH

Sáng ngày 8/8/2025, hơn 40 Nghiên cứu sinh thuộc các khóa 2024–2025 của Trường Kinh tế, Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội đã tham dự buổi hướng dẫn trực tuyến chuyên sâu về khai thác các nguồn tin và cơ sở dữ liệu phục vụ học tập và nghiên cứu khoa học, do ThS. Phan Quang Thịnh – Tổ trưởng Tổ Quản trị phát triển tài nguyên số, Trung tâm Thông tin – Thư viện đảm nhiệm. Sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động phối hợp giữa Trường Kinh tế và Thư viện nhằm tăng cường năng lực tự học, tự nghiên cứu của người học sau đại học trong bối cảnh môi trường học thuật ngày càng đòi hỏi cao về khả năng khai thác, xử lý và sử dụng thông tin một cách hiệu quả.

Tại buổi hướng dẫn, ThS. Phan Quang Thịnh tập trung làm rõ những vấn đề cốt lõi mà một nghiên cứu sinh cần nắm vững khi tiếp cận các nguồn thông tin học thuật. Trước tiên là việc nhận diện và phân loại các loại tài nguyên số đang được cung cấp tại Thư viện Nhà trường, bao gồm: cơ sở dữ liệu trực tuyến, thư viện số nội sinh, tài nguyên học liệu mở, cùng các công cụ hỗ trợ quản lý trích dẫn. Các nhóm nguồn tài liệu này không chỉ đa dạng về hình thức mà còn phong phú về nội dung, phù hợp với các lĩnh vực chuyên môn sâu mà nghiên cứu sinh đang theo đuổi. Việc hiểu rõ đặc tính và khả năng khai thác từng loại nguồn là điều kiện tiên quyết để xây dựng nền tảng kiến thức vững chắc và định hướng nghiên cứu khoa học bài bản.

Một trong những điểm nhấn của buổi làm việc là phần hướng dẫn trực tiếp cách truy cập, tìm kiếm và lọc thông tin trên các cơ sở dữ liệu học thuật như SpringerLink, Taylor & Francis, ProQuest, IEEE Xplore và Google Scholar. ThS. Thịnh đã trình bày chi tiết từng thao tác từ khâu xác định từ khóa phù hợp, sử dụng bộ lọc nâng cao, đọc hiểu thông tin trích dẫn, đến việc tải tài liệu về sử dụng một cách hợp pháp theo phạm vi bản quyền mà Thư viện đang cung cấp. Đây là nội dung có tính ứng dụng rất cao, giúp nghiên cứu sinh giảm thời gian tìm kiếm nhưng vẫn đảm bảo được độ chính xác và đầy đủ của tài liệu tham khảo.

Bên cạnh đó, Ths.Phan Quang Thịnh đặc biệt nhấn mạnh vai trò của học liệu mở và tài nguyên truy cập tự do – những nguồn dữ liệu đang ngày càng chứng tỏ giá trị trong môi trường nghiên cứu hiện đại. Trong bối cảnh xu thế Open Access và Open Science ngày càng phát triển, việc biết cách khai thác các nền tảng như DOAJ, CORE, BASE, OER Commons, hay các kho dữ liệu nghiên cứu mở sẽ giúp các nghiên cứu sinh tiếp cận được khối lượng tri thức rộng lớn, đồng thời giảm thiểu sự phụ thuộc vào tài liệu trả phí. Điều này không chỉ có ý nghĩa về mặt chi phí mà còn góp phần thúc đẩy tinh thần nghiên cứu độc lập và tiếp cận tri thức toàn cầu.

Một nội dung quan trọng khác được đề cập đến vấn đề bản quyền trong các trích dẫn khoa học. Điểm đặc biệt trong phương pháp trình bày của ThS. Phan Quang Thịnh là việc luôn lồng ghép các tình huống thực tiễn, sát với nhu cầu nghiên cứu và đề tài của người học.

Đánh giá sau buổi hướng dẫn cho thấy, phần lớn người tham dự đều cho rằng nội dung cung cấp đã đáp ứng đúng và trúng nhu cầu thực tế. Các kiến thức được trình bày rõ ràng, logic và có thể áp dụng ngay trong quá trình viết đề cương, tổng quan tài liệu, và triển khai luận án. Nhiều học viên chia sẻ rằng trước đây thường gặp khó khăn khi tìm tài liệu phù hợp hoặc cảm thấy bị "ngợp" trước kho dữ liệu quá lớn, nhưng qua buổi làm việc này đã có thêm công cụ và kỹ năng để chủ động tìm kiếm và xử lý thông tin một cách hiệu quả hơn.

Trong bối cảnh giáo dục sau đại học đang chuyển mạnh theo hướng nâng cao năng lực tự học, tự nghiên cứu, vai trò của thư viện không còn giới hạn ở việc cung cấp tài liệu, mà cần chuyển dịch thành trung tâm hỗ trợ học thuật toàn diện. Chính vì vậy, sự kiện lần này không chỉ mang giá trị đào tạo kỹ năng, mà còn thể hiện định hướng đúng đắn của Trường Kinh tế trong việc kết nối chặt chẽ giữa hoạt động đào tạo và hệ thống thông tin học thuật, đồng thời phát huy hiệu quả các nguồn lực hiện có của Nhà trường.

Việc tổ chức buổi hướng dẫn dưới hình thức trực tuyến cũng cho thấy sự linh hoạt và thích ứng với điều kiện học tập hiện nay, đặc biệt khi phần lớn nghiên cứu sinh đều phải cân bằng giữa thời gian học, công việc và nghiên cứu. Với hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin được đầu tư bài bản, Thư viện Đại học Công nghiệp Hà Nội hoàn toàn có khả năng triển khai thường xuyên các buổi hỗ trợ học thuật như thế này cho nhiều nhóm đối tượng khác nhau – từ sinh viên đại học đến học viên cao học, nghiên cứu sinh.

Có thể nói, việc trang bị kỹ năng khai thác thông tin và sử dụng các nguồn tài nguyên học thuật là bước khởi đầu có tính nền tảng đối với mọi quá trình nghiên cứu. Khi được thực hiện đúng cách, với sự hướng dẫn chuyên sâu, những kỹ năng này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng luận án mà còn hình thành tư duy học thuật chuẩn mực – điều cốt lõi làm nên giá trị của một nhà nghiên cứu. Chính từ những buổi làm việc như thế này, nghiên cứu sinh có thêm một hành trang vững chắc để bước vào hành trình khoa học của mình, với sự đồng hành thiết thực từ đội ngũ chuyên gia thư viện.