Vè xứ Quảng và chú giải - Quyển 4

Vè thể hiện tự sự dân gian bằng văn vần, khi nói lên có mang yếu tố vần vè, phản ảnh những chuyện về người và việc thật xảy ra trong làng, xóm tại một địa phương nào đó, có tác động sâu sắc đến cuộc sống người dân. Vè ra đời từ lúc nào đến nay chưa có ý kiến thống nhất. Có thể vè ra đời từ thế kỷ XVI và phát triển mạnh trong các thế kỷ tiếp sau để đến thời hiện đại, vè không còn giữ vai trò như là báo nói tại các cộng đồng dân cư.

Vè xứ Quảng và chú giải - Quyển 4

Võ Văn Hòe

Nxb. Hội nhà văn

2016

Tóm tắt

Trong kho tàng văn hóa dân gian xứ Quảng có các thể loại: tục ngữ, câu đố, ca dao, đồng dao, hò, vè, chuyện kể,... các làn điệu dân ca,...lễ hội, tín ngưỡng dân gian, nghề thủ công truyền thống,... thể hiện đặc trưng riêng có của vùng đất chưa mưa đã thấm, tạo nên diện mạo một vùng văn học dân gian phong phú, nhiều cung bậc, trong đó, vè là một trong các loại hình tiêu biểu, ra đời phát huy và phát triển mạnh trong quần chúng, mang dấu ấn địa phương.

Vè ra đời từ lúc nào đến nay chưa có ý kiến thống nhất. Có thể vè ra đời từ thế kỷ XVI và phát triển mạnh trong các thế kỷ tiếp sau để đến thời hiện đại, vè không còn giữ vai trò như là báo nói tại các cộng đồng dân cư.

Vè được các tầng lớp nhân dân tham gia, diễn xướng trong nhân gian, đi qua các vùng miền, tạo nên nhiều dị bản. Vè xứ Quảng không tránh khỏi điều đó. Vè nhật trình do các lái đường sông, đường biển sáng tác, đi qua các miền đất lại thu nhận các địa danh tại vùng đất ấy cho phù hợp trong các chuyến hải trình để biết nơi đi, nơi đến, biết các vũng, đảo, biển, bờ,... để cuộc hành trình mát mái xuôi chèo, đi đến nơi về đến chốn.

Cuốn Vè xứ Quảng và chú giải được sắp xếp thành bà tiểu loại thể hiện trong bốn tập gồm:

+ Vè sự vật

+ Vè thế sự

+ Vè lịch sử

Tong ba tiểu loại này lại chia ra thành nhiều tiểu loại nhỏ hơn theo nội dung vè phản ánh. Ở phần chú giải, do vè phản ảnh hiện thực trong thời kỳ lịch sử nhất định, theo đó tác giả tôn trọng những điển tích văn hóa cổ mà các nghệ nhân dân gian đưa vào trong vè.